Ethereum

Ethereum (ETH)

Ethereum, akıllı sözleşmeleri(smart contract) çalıştıran ve merkezi olmayan bir platformdur. işlem esnasında hiçbir şekilde  kesinti, sansür, dolandırıcılık veya üçüncü parti müdahalesi  olasılığı yoktur. Ethereum protokolünde ve blok zincirinde, her işlem için bir fiyat belirlenmiştir. Genel fikir, “İşlerin ağ tarafından  yürütülmesini sağlamak için bir bedel ödenmeli”dir”. Hesap ve işlem ücretlerinin ödemesi, Ether adı verilen kripto para ile yapılır.

Eğer ağ üzerinden blok ödülleri kazanmak istiyorsanız, madencilik yapabilirsiniz. Windows işletim sistemli bilgisayarlarda nasıl ETH madenciliği yapabileceğinizi anlatan linkleri aşağıda paylaşacağız. Çok daha kolay ama biraz daha pahalı bir yol olan Ethereum madencilik sözleşmesi de satın alabilirsiniz.(Bkz: Genesis Mining)

Ethereum, bize, İnternet'in özünde nasıl işlemesi gerektiğini gösterir. Kodunuzun şebeke tarafından yürütülmesini sağlayacak kadar paranız olduğu sürece, işleyiş  daima çalışır durumda olacaktır.

Ethereum, Ağustos 2014'te dünyanın dört bir yanındaki kullanıcılar tarafından fonlandı. ETHDEV tarafından ,dünyanın dört bir yanındaki ileri görüşlü kişilerin de katkısıyla, geliştirildi ve günümüzde hala piyasadaki etkinliğini sürdürüyor. Ayrıca kurulmuş bir Ethereum vakfı  var ve Ethereum blok zinciri tabanlı çalışan birçok yeni kuruluş bulunmakta.

Ethereum'un şu anda "Homestead"(Mahalle) aşamasında olduğunu söyleyebiliriz. “Metropolis”(Büyük Şehir) aşamasına ulaşana kadar Ethereum tabanlı tüm yazılımlar da Beta olarak kabul ediliyor.

Cüzdanınız için bir GUI(Grafiksel kullanıcı arayüzü) arıyorsanız, Ethereum Wallet dApp'yi deneyin. Fakat hala beta sürümünde olduğu için dikkatli olun.

Blok süreleri bilgilerini içeren veri tabanı “etherchain.org” ve “etherscan.io” adresleri tarafından sağlanmaktadır.

Ethereum, insanların Blockchain teknolojisini kullanarak merkezsizleşmiş uygulamalar (dApps) yazmalarını sağlamak için tasarlanmış bir platformdur. Merkezi olmayan uygulama, belirli bir amaca hizmet eden ve herhangi bir kurum ya da kişiye bağlı olmayan uygulamadır. Bir dApp, belirli bir partinin hizmetlerini satmak veya sunmak yerine, herhangi bir merkeze bağlı olmadan kişi veya kurumları bir araya getirir.

Sözleşmeler(Contracts) genellikle aşağıdaki dört amaca hizmet eder:

-Diğer sözleşmelere veya dış dünyaya yararlı olan bir veri deposu barındırma.

(Örnek olarak bir sözleşmenin herhangi bir para birimini taklit etmesi ve başka bir sözleşmenin belirli bir kuruluştaki üyelikleri kayıt etmesi gösterilebilir.)

-Harici olarak sahip olunan bir hesap gibi ve daha karmaşık bir erişim politikasına sahip şekilde hizmet vermek.

Bu, "forwarding contract"(yönlendirme sözleşmesi) olarak da adlandırılır ve genellikle, yalnızca belirli koşullar yerine getirildiğinde, gelen iletileri istenen herhangi bir yere gönderme durumudur. Örneğin, verilen üç özel anahtarın ikisini, belirli bir mesajı tekrar göndermeden önce teyit edilene kadar bekleten bir yönlendirme sözleşmesine sahip olabilirsiniz (Ör:Multi Signature). Daha karmaşık yönlendirme sözleşmelerinin, gönderilen mesajın niteliğine göre daha farklı koşulları vardır.

-Bir veya birden çok kullanıcı arasında devam eden iletişimi ve kontratları yönetme.

Bunun örnekleri arasında finansal sözleşmeler, belirli arabulucular ile verilen bir emanet ya da bir tür sigorta bulunmaktadır. Ayrıca, bir tarafın ,herhangi bir zamanda, diğer taraflaların da katılabilmesi  için bilerek açık bıraktığı açık sözleşmeler yapılabilir. Bunun bir örneği olarak da, açık bir kontratın, zor bir matematik sorusuna  çözüm bulan kişiye otomatik olarak ödeme yapılmasının sağlanmasını verebiliriz.

-Diğer sözleşmelere işlev kazandırmak ve bir yazılım kütüphanesi olarak hizmet etmek.

Sözleşmeler, "calling"(arama) veya "sending messages"(mesaj gönderme) olarak da adlandırılan etkinlikler ile birbirleriyle iletişim kurarlar. Bu "mesaj", bir miktar Ether içeren (Birincil amacı Ethereum'da işlem ücretlerini ödemek olan özel bir para birimi) herhangi bir boyuttaki veriyi, bir göndereni ve bir de alıcıyı içerir. Bir sözleşme mesaj aldığında, iletinin orijinal gönderenine kullanması için bazı bilgileri hemen gönderebilir.

Sandviç Katmanı Modeli

Ethereum'un alt düzey mimarisi mümkün olduğunca basit olmalı ve Ethereum arayüzleri (Yazılım geliştiricileri için üst seviye programlama dili ve kullanıcılar için arabirimler de dahil olmak üzere) mümkün olduğunca kolay anlaşılmalıdır. Karmaşıklığın kaçınılmaz olduğu yerlerde, bu karmaşıklık çekirdek konsensüsun parçası olmayan orta katmanlarına itilmelidir. Ancak, bu tercih mutlak değildir.

Özgür Kullanım

Kullanıcılar, Ethereum protokolünü kullandıklarında sınırlandırılmazlar ve belirli türdeki Ethereum sözleşmeleri veya işlemleri, kullanım amaçlarına göre sınıflandırılıp reddedilmez. Bu, "net tarafsızlık" kavramının arkasındaki  prensibe benzer. Bu prensibin dışında kalan bir duruma örnek vermek gerekirse; Bitcoin blok zincirinin "off-label" amaçlarla (Ör:Veri depolama, meta-protokoller gibi) kullanılması önerilmemektedir ve bazı durumlarda  bu şekilde blok zinciri kullanan uygulamalara  saldırmak amaçı olarak  protokol değişiklikleri (Ör:40 bayt için OP_RETURN kısıtlaması) yapılır.

Ethereum'da, işlem ücretleri kabaca teşvik ediliyor ve böylece blockchain üreticilerinin platformu kullanım şekillerine göre ödeme yapmaları(Ör:Pigovya vergilendirmesi) içselleştiriliyor.

Genelleştirme

Ethereum'daki protokol özellikleri ve işlem kodları, bugün yararlı olamayacak ancak ileride yararlı olabilecek yollar da dahil olmak üzere, rastgele yollarla birleştirilebilecek şekilde en alt seviyedeki progralama dillerini de içine alıyor. Böylece ileride, bu özellikler ve kodlar, alt seviyedeki programların gereksiz kısımları çıkartılarak daha verimli hale getirilebilir.  Ethereum'un bu prensibi takip etmesine bir örnek olarak; tüm işlemleri ve mesajları(küçük çapta işlem yapan kullanıcılar için)  LOG(günlük) şeklinde kaydetmek yerine, bu LOG'ları merkezi olmayan uygulamalarda(dApp) veri girişi şeklinde bulunduruyor olmasını gösterebiliriz.

Ek özellik bulundurmama

Genelleştirmenin bir  sonucu olarak, ETC Dev(Geliştirme) Ekibi, protokolün asıl parçaları arasında bulunan ve kullanımları çok yaygın olan  örneklerini bile oluşturmayı reddediyor çünkü insanlar gerçekten istiyorlarsa, her zaman bir alt protokol oluşturabilirler.(Ör: Ether tabanlı diğer alt coinler, Bitcoin/Litecoin/Dogecoin'in yan zincirleri vs.)

Bunun bir örneği, Ethereum'da Bitcoin benzeri bir "locktime" özelliği bulunmamasıdır çünkü böylesi bir özellik, kullanıcıların gönderdiği "imzalı veri paketleri"ni ve bu paketlerin işlenmesini sağlayan sözleşmeyi, basit bir protokol aracılığıyla taklit edilebilir duruma getirir.

Riskten kaçınmama

Geliştirme ekibi, yüksek derecede riskli bir değişimin, riskin derecesinde çok daha fazla bir fayda sağlaması durumunda bu riski almaya hazırdır. (Ör: 50 kat daha hızlı blok süreleri, konsensüs verimliliğinin artması vb.)